Anders Behring Breivik to norweski terrorysta, urodzony 13 lutego 1979 roku. Jego przestępstwa miały miejsce 22 lipca 2011 roku, gdy dokonał zamachów bombowych w Oslo, zabijając 8 osób. Następnie zaatakował pokojowy obóz młodzieżowy na wyspie Utøya, używając broni palnej, zabijając 69 osób i raniąc setki innych. Łącznie Breivik zabił 77 ofiar.
W 2017 roku zdecydował się zmienić swoje imię na „Fjotolf Hansen,” co zostało uznane za nietypowe przez Norwegów, ponieważ odnosi się to do słowa „Fjott,” które oznacza „idiota” w oficjalnym języku kraju1.
Dzieciństwo
Anders dorastał w dość zwyczajnym otoczeniu. Jego ojciec, Jens David Breivik, był norweskim ekonomistą, a matka, Wenche Behring, pielęgniarką.
Podczas swojej młodości Breivik uczęszczał do różnych szkół i nawet przeszedł ceremonię konfirmacji w Norweskim Kościele Luterańskim w wieku 15 lat. Jednak jego życie zaczęło się komplikować, gdy został uznany za „niezdolnego do służby wojskowej” przez Norweski Departament Obrony.
W 1997 roku, mając 18 lat, doznał znaczących strat na giełdzie, około 300 000 dolarów, co wstrząsnęło jego stabilnością finansową. Niektórzy opisywali go jako dobrze wykształconego mężczyznę zawsze elegancko ubranego2.
Jak doszło do ataków
W 2011 roku, w wieku 32 lat, Breivik dokonał jednego z najokrutniejszych aktów w nowożytnej historii. Przywdział mundur policjanta i zaatakował letni obóz młodzieżowy norweskiej Partii Pracy na wyspie Utøya. Po przybyciu otworzył ogień, zabijając 69 dzieci i nastolatków oraz raniąc wielu innych. Użyte w ataku broń palna, pistolet i karabin, zostały zakupione legalnie3, ponieważ Breivik posiadał licencję myśliwską.
Jednak jego przestępstwa nie skończyły się na tym. Wcześniej przyznał się również do odpowiedzialności za eksplozje, które miały miejsce w Oslo, zaledwie kilka godzin przed atakami na Utøya.
Atak w Oslo:
- 22 lipca 2011 roku, około godziny 15:25, doszło do potężnej eksplozji w centrum Oslo, w pobliżu kompleksu rządowego o nazwie Regjeringskvartalet.
- Eksplozja miała miejsce w zaparkowanym samochodzie niedaleko budynku siedziby premiera Norwegii, co spowodowało poważne zniszczenia w otaczających budynkach.
- Eksplozja spowodowała śmierć ośmiu osób i ranienie wielu innych, co wywołało duże poruszenie w mieście.
Atak na Utøya:
- Po ataku w Oslo Anders Behring Breivik udał się na wyspę Utøya, gdzie odbywał się letni obóz młodzieżowy organizowany przez Ligę Młodzieży Pracującej (AUF), młodzieżową organizację norweskiej Partii Pracy.
- Był przebrany za policjanta, co pomogło mu uzyskać dostęp do wyspy bez wzbudzania podejrzeń.
- Po dotarciu na wyspę rozpoczął ostrzał, zabijając bezmyślnie uczestników obozu, z których większość była nastolatkami i młodymi osobami.
- Atak na Utøya trwał około 1 godzinę i 15 minut i skończył się śmiercią 69 osób, z których większość była młodymi ludźmi, a wielu innych zostało rannych.
- Podczas ataku Breivik stosował także taktykę terroru psychologicznego, wywołując panikę i zamieszanie wśród ofiar.
Wydarzenia te wstrząsnęły światem i doprowadziły do aresztowania Breivika. Początkowo kolegium psychiatrów zdiagnozowało go jako cierpiącego na paranoidalne zaburzenie schizofreniczne, twierdząc, że był psychotyczny podczas ataków.
To początkowo doprowadziło do przekonania, że może być uważany za nieodpowiedzialnego karnie za swoje czyny. Jednak druga ocena psychologiczna zlecona przez sąd wykazała, że jego czyny były motywowane patologicznym narcyzmem i skrajnymi przekonaniami, co czyniło go odpowiedzialnym karnie za okropne przestępstwa, które popełnił.
Wyrok
Breivik został skazany jednomyślnie na 21 lat więzienia w sierpniu 2012 roku, co stanowiło maksymalny wymiar kary na mocy norweskiego prawa. Ponadto, jego kara jest przedłużalna i może być wydłużana na czas nieokreślony, jeśli sądy uznałyby, że nadal stanowi on zagrożenie dla społeczeństwa. System karny, w którym się znajduje, to figura prawna w Norwegii, która w praktyce może równać się z karą dożywotniego pozbawienia wolności.
Breivik nie tylko zaplanował i przeprowadził te straszliwe ataki, ale także dążył do zdobycia rozgłosu. Chciał być postrzegany jako „walczący o wolność” przeciwko wyimaginowanemu islamskiemu zagrożeniu, choć w rzeczywistości był osobą nienawidzącą i izolującą się od społeczeństwa. Chciał być pojmany, rozpowszechniał zdjęcia i manifest z celem zwiększenia swojej sławy4.
Obecna sytuacja
W lutym 2014 roku zagroził strajkiem głodowym w proteście przeciwko warunkom w swoim więzieniu i stawiał żądania bezpodstawne. Jego adwokat skierował sprawę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, ale jego wnioski zostały odrzucone.
W lipcu 2015 roku Breivik został przyjęty jako student na Norweskiej Szkole Nauk Społecznych, ale mógł uczęszczać na zajęcia tylko pod warunkiem pozostawania w więzieniu.
W 2022 roku norweski system sprawiedliwości odrzucił jego prośbę o warunkowe zwolnienie i zdecydował, że pozostanie on w areszcie na czas nieokreślony. Może on ponownie ubiegać się o warunkowe zwolnienie po upływie co najmniej 10 lat5.
